Parafia Wola Grzymalina cz.1

 

Szkice o parafii w Woli Grzymalinej

Szkic 1

 

            Katolicka parafia Wola Grzymalina obejmowała na początku XIX wieku wsie: Wola Grzymalina, Łękińsko, Wolica, Piaski i Czyżów. Oprócz tego mniejsze skupiska ludności, często zwane pustkowiami: Dąbrowa, Kociniak, Modrzew, Słok, Stefanowizna.

Parafia miała kształt czworoboku, z nierównomiernym rozłożonym osadnictwem. Północ to w zasadzie sama Wola i większość pustkowi, pozostałe wsie usytuowana były w południowej części parafii, blisko wsi sąsiednich parafii Kamieńsk, Gorzędów czy od zachodu Sulmierzyce.

            Parafia była mała, niezbyt ludna, wciśnięta między większe. Za to mogła się pochwalić dwoma kościołami. Pierwszy, będący siedzibą parafii we wsi Wola Grzymalina. Drugi w Łękińsku, w której to wis mieścił się dwór dziedzica okolicznych gruntów.

            Mieszkańcy poszczególnych wsi wchodzących w skład parafii często byli bardziej „zżyci” z mieszkańcami sąsiednich parafii niż z mieszkańcami parafii wolskiej. Wynikało to zapewne zarówno z geograficznego ukształtowania samej parafii, jak i związków rodzinnych mieszkańców, zwłaszcza wsi Piaski i Czyżów, którzy mieli licznych krewnych w sąsiednich parafiach (np. ród Blodów).

            Analiza danych metrykalnych wskazuje dość charakterystyczny trend. Mieszkańcy Czyżowa i Pisków zawierali związki rodzinne pomiędzy sobą, sporadycznie z mieszkańcami Wolicy i bardzo rzadko z mieszkańcami Łękińska i Woli. Mieli za to krewniaków we wsiach parafii Kamieńsk. Stamtąd osiedlili się w parafii wolskiej Włodarczykowie, Hamczykowie i inni.

            Z kolei mieszkańcy Woli Grzymalinej szukali związków rodzinnych albo z rodzinami z Łękińska czy Wolicy bądź też ze mieszkańcami parafii Sulmierzyce. Z tamtych miejsc też przybywali nowi mieszkańcy, którzy w XIX wieku osiedlili się w Woli czy Łękińsku – np. Michalczykowie z Łuszczanowic, Pierzakowie i inni.

            Pierwsze zachowane łacińskie akty urodzin z 1805 r. sporządzał w Woli ksiądz Melchior Rydzykowski, proboszcz parafii. W 1815 r. łacińskie akty sporządzali też księża Jan Cichnowski, Antoni Kadłubski i Franciszek Dąbrowski. Polskie Akty dalej sygnował ksiądz Rydzykowski, choć przez jakiś czas zastępował go ksiądz Józef Wernichowski.

            Wielkość ludności parafii oddaje porównanie urodzin z danymi z sąsiednimi parafiami. Poniżej kolejno zapisuję sporządzone w poszczególnych parafiach akty urodzenia / aktu ślubu / akty zgonu w dwóch wybranych latach.

                                                    1820                                  1830 

Wola Grzymalina                     48 / 8 / 27                         55 / 6 / 24

Kamieńsk                                  204 / 25 / 94                     160 / 40 / 107

Sulmierzyce                              178 / 36 / 95                     205 / 45 / 122

Gorzkowice                               78 / 8/ 40                          113 / 27 / 94

 

            Powyższe dane jasno wskazują,  jak niewielka była parafia w Woli Grzymalinej. Jak niewielu mieszkańców ją zamieszkiwało i jak powolne był proces przyrostu ludności.

 

Opracował Dariusz Garncarek