Wola Grzymalina. Powstanie Styczniowe. Instytut Pamięci Narodowej. Nowe ustalenia.
W dniu 11.02 2024 r. umieściłem na blogu wpis z informacją, iż na wolskim cmentarzu mogło spoczywać dwóch Powstańców Styczniowych
https://wolagrzymalina.blogspot.com/2024/02/wola-grzymalina-powstanie-styczniowe.html
Oto dalszy ciąg tej sprawy.
W dniu 21 lipca br. wysłałem maila do Instytutu Pamięci Narodowej z prośbą o zbadanie tego zagadnienia z treścią jak poniżej:
Dzień dobry
Nazywam się Jarosław Rogoziński, jestem byłym mieszkańcem wioski o nazwie Wola Grzymalina w Gminie Kleszczów w centralnej Polsce. Obecnie moja miejscowość nie istnieje, gdyż pochłonęła ją Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów. Jestem pasjonatem historii lokalnej jak również poszukuję informacji odnośnie wydarzeń związanych z Powstaniem Styczniowym na terenie Gminy Kleszczów. Moja rodzinna wioska Wola Grzymalina była kiedyś miejscowością parafialną i dlatego udało mi się pozyskać metryki urodzin, ślubów i zgonów jej mieszkańców. W jednej z metryk zgonów, dotyczącej roku 1863 czyli z czasu Powstania Styczniowego zauważyłem informację która jest dla mnie bardzo interesująca i tajemnicza. Otóż w dniu 03.06 1963 r. odnotowano zgon dwóch mężczyzn, Edmunda Gawlikowskiego (akt zgonu nr 18) oraz Jakuba Mizgały (akt zgonu nr 19). W obu przypadkach w adnotacjach do metryk wpisano "wieku, stanu i pochodzenia nieznany". Przypomniałem sobie właśnie, że będąc na wykładzie dotyczącym Powstania Styczniowego w Muzeum Regionalnym w Bełchatowie, które poprowadził historyk Łukasz Politański, była tam mowa na podstawie różnych przykładów, że ksiądz wypisując metryki zgonu Powstańców Styczniowych nie mógł wprost odnotować, że zmarli byli Powstańcami, gdyż groziły by mu za to bardzo poważne konsekwencje ze strony władz carskich. Czy zatem możliwą jest hipoteza jakoby Edmund Gawlikowski i Jakub Mizgała byli poległymi w walkach pod Wolą Grzymaliną Powstańcami Styczniowymi a tajemniczy wpis w metrykach zgonu "wieku, stanu i pochodzenia nieznany" w rzeczywistości oznacza "poległy w walce podczas Powstania Styczniowego". Wiadomym jest fakt, że w tym czasie miały miejsce jakieś bitwy w okolicy. Bardzo proszę o rozwikłanie tej zagadki, jeżeli to możliwe. Jak już wspomniałem, wioski Wola Grzymalina już nie ma. A przed laty był tam cmentarz, na którym byli zapewne pochowani Edmund Gawlikowski i Jakub Mizgała. Przed zajęciem naszej wioski Kopalnia Bełchatów w roku 1982 przeniosła szczątki zmarłych z cmentarza w Woli Grzymalinej na cmentarz w Łękińsku, gdzie zapewne do zbiorowej mogiły trafili również Edmund Gawlikowski i Jakub Mizgała i tam spoczywają do dnia dzisiejszego. Jeżeli rzeczywiście byli Powstańcami Styczniowymi, to należało by ich w tym miejscu godnie upamiętnić. W załączeniu przesyłam spis metryk zgonów dla Parafii Wola Grzymalina z roku 1863.
Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Jarosław Rogoziński
Oto wstępna odpowiedź z IPN-u z dnia 07.08.2024 r.
Ostateczna odpowiedź nadeszła w dniu 27.09.2024 r.
A więc nadal nie wiemy, czy Edmund Gawlikowski i Jakub Mizgała byli faktycznie Powstańcami Styczniowymi. Na chwilę obecną możemy jedynie posługiwać się hipotezami nie popartymi żadnymi dowodami. Jedna z nich mówi, że Mizgała i Gawlikowski nie byli Powstańcami. Według drugiej hipotezy mogli być Powstańcami poległymi kilka-kilkanaście kilometrów od Woli i w tajemnicy przed Rosjanami zostali pochowani na uboczu na małym, śródleśnym cmentarzu w Woli Grzymalinej. Bitew w naszej okolicy było wiele. M. in. w Kaszewicach, Domiechowicach, Wólce Łękawskiej, Chorzenicach, Sulmierzycach itp. Na razie mamy dużo pytań bez odpowiedzi.
Jarek
Komentarze
Prześlij komentarz